GENEL KOLLUK DİSİPLİN HÜKÜMLERİ HAKKINDA KANUN KAPSAMINDA, KUMAR OYNAMAK VE OYNATMAK NEDENİYLE MESLEKTEN ÇIKARMA VE YASA DIŞI BAHİS NEDENİYLE 20 AY UZUN SÜRELİ DURDURMA DİSİPLİN CEZASI

İstanbul ceza mahkemelerine intikal edensuçların beşte ikisinin şikâyete bağlı suçlar oluşturmaktadır. Şikâyetlerin iseçoğunluğu savcılığa (% 64), daha küçük bir kısmı (% 29) da polis karakollarınayapılmaktadır. Bilindiği gibi, kamu adına iddia göreviniyapan ve dava açan makam Cumhuriyet Savcılığı’dır. Savcılık hiyerarşik birörgütlenme yapısına sahiptir ve savcılar, hâkimlerin tersine “bağımsız”değildir. Araştırma (tahkikat), iddia, savunma,yargılama ve hüküm, kanunyolları, infaz. Şimdi yine bu şemadan yararlanarak,süreç, işlevler ve aktörler açısından Türkiye’deki durumu anlamaya çalışalım. İcra ve İflas Kanunu, birçok durumlardagünümüzün değişen ekonomik ve sosyal koşullarına uymamaktadır. Öneri alacaklıve borçlunun zıt menfaatlerinin bağdaştırılması, kanundaki boşluklarındoldurulması ve kötü niyetli kişilerin boşluklardan yararlanmasının önlenmesiamaçlarını taşımaktadır.

Böylece, araştırmanın sonuçlarının, daruzman çevresi dışındaki kitleye de ulaştırılması ve daha geniş bir gruptarafından tarışılmasının sağlanması hedeflenmiştir. Hollanda’nın kararı, elbette 2021 tarihli Lahey Bölge Mahkemesi’nin (Hague District Court) “Vereniging Milieudefensie v Royal Dutch Shell plc” davasındaki karardı; İngiltere davası ise ‘Trower J’nin 23 Temmuz’daki (2023) “Client Earth v Shell plc [2023] EWHC 1897 (Ch)” davasındaki ruhsat kararıydı (permission decision). Her iki dava da şirkette yalnızca küçük hisselere sahip olan iklim değişikliği eylemcisi örgütler tarafından başlatılmıştır. Hollanda mahkemesinin kararı ‘Shell’ tarafından temyiz edilmiş olup; ikincisi de, ilk etapta maruz kaldığı eziyete rağmen veya belki de bu nedenle ‘ClientEarth’ tarafından temyiz edilebilir. Iyiniyetli hamilin korunması hususunda, hamilin kötüniyetli oluşunu TMK. 3’deki “kendisinden beklenen ihtimamı sarf etmeme” anlamından daha geniş tutmuştur. Maddesinin ikinci fıkrasında yer alan iyiniyetli iktisap konusu birbirinden. Her iki durumda da iyiniyetli hamil korunmakta, ancak korunan hususlar ve bunların şartları farklılıklar arzetmektedir. İbraz edilen çekin ibrazı ve yetkili hamil olup olmama konusundaki tartışmalar hukuki olmaktan ziyade, ekonomik bir temelde yapılmaktadır.

Dr. E. Eylem Retornaz, ‘Cezaevlerinide sağlığa erişimle ilgili güncel sorunlar’, Yaşar Üniverparibahis Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Timur Demirbaş, ‘Ceza evlerinde doluluk sorunu ve af tartışmaları’, Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Av. Selmin Cansu Demir, ‘Çocuk ceza adaletinde infaz sorunları’ üzerine değerlendirmelerde bulundu. V.     Bazı suçların ise, mahkemeye gelmeden çözümü yolunagidilmelidir. Trafik suçlarında olduğu gibi, “ön ödeme” sistemi mahkemelerinyükünü azaltacak şekilde genişletilebilir. Bukonuda, usul kanunlarındaki reformlar gerçekleşene kadar alınabilecek bazıönlemler bulunmaktadır. Son yıllardabilgisayar kullanımı yönünde küçümsenmeyecek adımlar atılmıştır. Ancakgecikmeleri önleyecek ve bilgi ulaşımını (gerek dava sahiplerinin, gerekYargıtay personelinin) kolaylaştıracak entegre bir sistemin kurulması veyeterli uzman kadrosunun tahsisi konularında eksiklikler vardır. Örneğin kurumiçi evrak ve bilgi akışının bütünüyle ortama aktarılması da zaman tasarrufusağlayacaktır. Esasen, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Çorum, Denizli,Diyarbakır, Edirne, Erzincan, Eskişehir, Gaziantep, İzmir, İstanbul, Kars,Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Trabzon, Van ve Zonguldak illerimizde üst mahkemelerkurulması için bir tasarı da mevcuttur. Bu tasarının hayata geçirilmesiyle,Yargıtay’ın iş yükü büyük ölçüde azalacaktır. Tüm sürelerin çeşitli adliyelere vemahkemelere göre nasıl bir dağılım gösterdiği Tablo 6.3’te verilmiştir.

(3) Türklüğü aşağılamanınyabancı bir ülkede bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi hâlinde, verilecekceza üçte bir oranında artırılır. (7) Bu suçların işlenmesisırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâllerinin veyakasten öldürme suçunun gerçekleşmesi ya da eşyaya zarar verilmesi durumunda,ayrıca bu suçlara ilişkin hükümlere göre cezaya hükmolunur. (4) Bu suçun işlenmesi sırasındakasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâllerinin veya kastenöldürme suçunun gerçekleşmesi ya da eşyaya zarar verilmesi durumunda, ayrıca busuçlara ilişkin hükümlere göre cezaya hükmolunur. (4) Bu suçların üstsoy, altsoy,eş veya kardeş tarafından işlenmesi hâlinde, cezaya hükmolunmaz. (6) Mağdurun mahkûm olduğu hapiscezasının infazına başlanmış ise, beşinci fıkraya göre verilecek ceza yarısıkadar artırılır. (3) Edimin ifasına fesatkarıştırma dolayısıyla menfaat temin eden görevli kişiler, ayrıca bu nedenleilgili suç hükmüne göre cezalandırılırlar.

• Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler Resmî Gazetede yayımlanır.
• (4) Hukuk, yayıncılık, yönetim ve finans ile iletişim teknolojileri alanlarında ihtiyaca göre sayıları beşi geçmemek üzere başkanlık müşaviri görevlendirilebilir.
• Kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
• Hamilin bile bile borçlu zararına hareket ettiğinin belirlenmesinde hayat tecrübeleri esas alınacaktır.

Bu uygulama, halen yürürlükte olan Futbol FederasyonuTahkim Kurulu’nun bir benzeridir ve mahkemeye gidecek olan işlerin sayısındabir azalma getirecektir. Araştırmaya ve analizlere esas teşkil edenveriler, İstanbul ilimizdeki ceza, vergi ve idare mahkemelerinden sistematiktesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 3,000’in üzerindeki dosyanın ayrıntılıbir şekilde incelenmesi ile elde edilmiştir. Türkiye’de, yargı alanında böylebir alan çalışmasına ve amiprik bulgulara dayanan bir araştırma ilk kezgerçekleştirilmiş bulunmaktadır. Her üç alan araştırmasının da temel yöntemiaynı olup, esas olarak yargılama sürecinin bütün aşamalarının kodlanmasına vekantitatif veriler halinde dökümünün yapılarak analizine dayanmaktadır. Birinin Hollanda mahkemesinin öngörülemez, adli aşırı aktivizmini mi yoksa İngiliz mahkemesine katılmayı reddetmeyi mi tercih edeceği, muhtemelen kişinin devletlerin iklim değişikliği alanında ne yapacağına ve bunun mahkemelerin çabalarından daha uygun olup olmayacağına ilişkin tahminine bağlıdır. Bu en sık karşılaşılan durumlarda, Yargıtay bu durumların var olduğunun ve senet hamilinin bunu bildiğinin ispatlanmasını esas almaktadır. Bahsettiğimiz bu durumlar bakımından Yargıtayyazılı delil ararken, bile bile borçlu zararına hareketi ise ispatlama da her türlü delilin ileri sürülebileceğini kabul etmektedir. Dolayısıyla aslında bile bile borçlu zararına hareketin belirlenmesinde şahsi def’i, senede karşı senetle ispat kuralı gereği yazılı delille ispatlanmak zorunda iken, hamilin senedi devralırken bu husus bildiği ve buna rağmen senedi ödenmesini sağlamak için devraldığını ispatlamak her türlü delille mümkündür. Bilerek borçlu zararına hareket kavramında borçlunun ileri sürebileceği şahsi def’ilere karşı, bile bile borçlu zararına hareket olmaması için hamilde var olması gereken iyiniyet, TMK m. 3’ten daha geniş nitelikte olan ve kıymetli evrak hukukuna özgü bir iyiniyettir. Uygulamada bile bile borçlu zararına hareketin tartışma konusu olduğu en sık karşılaşılan durumlara bakıldığında, bu hususların hamil tarafından senet devralınırken biliniyor olması ve buna rağmen senedin devralınmasının söz konusu olduğu görülmektedir.

Ne var ki, 10 Aralık 2016 tarihli Anayasa Değişikliği Teklifi, yasama organının Cumhurbaşkanı karşısında bağımsızlığını ortadan kaldırdığı gibi, yargı organının da Cumhurbaşkanı karşısında bağımsızlığını ortadan kaldırmaktadır. Diğer bir ifadeyle, Değişiklik Teklifi, sadece yasama organını değil, aynı zamanda yargı organını da Cumhurbaşkanının kontrolü altına sokmaktadır. 10 Aralık 2016 tarihli Anayasa Değişikliği Teklifi 21 maddeden oluşuyor. Teklifteki idare hukukumuzu alt üst eden hükümlerden de bahsetmeyeceğim. Ben sadece bir iki maddeden hareketle teklif edilen hükûmet sistemini eleştireceğim. (5) Dördüncü fıkrada yazılıfiil, bir yabancı ile anlaşma sonucu işlenmişse ceza yarısı; düşmanla anlaşmasonucu işlenmiş ise bir katı oranında artırılır.

Bu durumda su abonesi olmak için belediyeye giden kişinin kimlik-bilgi vermemesi veya yanlış bilgi vermesi bu suçu oluşturur mu? Bu tür idari bir iş veya işlem çerçevesinde yapılacak yanıltma veya bilgi vermeme halinde idari birim zaten talep edilen hizmeti vermeyecektir. Yasal düzenlemenin sosyal hayat ve asayişe müessir görevlerle ilgili olması gerekir. Başkalarının can ve mal emniyetini tehlikeye düşürme ihtimali olan haller için yapılan kimlik sorgulamasında bu maddenin geçerli olması gerekir. Bendlerinde, ihtilafın uzaması halinde durumun savcıya iletileceği, açık kimliği anlaşılıncaya kadar gözaltına alınacağı, tutuklanacağı belirtilmektedir. En anlaşılır ve genel olarak bilinen haliyle “idari cezalar” başka isimlerle de ifade edilmektedir. Örneğin esas inceleme konumuz olan Kabahatler Kanununda “yaptırım” kelimesi benimsenmiştir. Maddesinde kabahat kavramı tanımlanırken, düzene aykırı davranış “haksızlık” olarak, bunun karşılığı verilecek ceza ise “yaptırım” olarak ifade edilmiştir.